Düşündüğünüzde içedönüklük sıklıkla utangaçlık ve olumsuz bir çağrışım, dışadönüklük ise daha pozitif bir çağrışım yapmaktadır. Aslında bakıldığında bu kavramların olumlu veya olumsuz olarak ayırmak doğru değildir. Çünkü doğuştan gelen mizacımız davranışlarımıza ve tepkilerimize yol açmaktadır.
İçedönüklük ve dışadönüklük arasındaki temel fark ise şu soru ile anlaşılmaktadır:
“Bir birey olarak, dış dünyaya ait olaylara, nesnelere ve kişilere mi daha çok ilgi duymaktasınız yoksa iç dünyanıza ait anlamlara, tutumlara ve fikirlere mi daha çok ilgi duymaktasınız?”(Saban ve Sarıçelik, 2018). Yani kişinin daha yoğun ve hareketli uyaranlar tercih edip heyecan arıyor olması dışadönük tarafının baskın olduğunu gösterirken daha sakin ve motivasyonlarını içsel süreçlerinde araması ise içedönük olduğunu gösterebilir.
Peki ya içedönük çocuklar utangaç mıdır? Ya da utangaç çocuklar içedönük müdür?
Utangaç kişilerin korkuları temelde reddedilme, aşağılanma küçük düşürülme gibi düşüncelerden kaynaklanır ve zamanla bunu aşabilirler. İçedönüklükte ise herhangi bir korku söz konusu değildir. İletişim kurmada problem yaşamazlar, özgüvenleri ve sosyal becerileri yerindedir sadece bir süre sonra enerjilerine toplamak için kendi içlerine çekilmeyi tercih ederler.
İçedönük çocukların öğrenme ve başarı eğilimlerine baktığımızda tek başına yapılan çalışmalarda, grup çalışmalarına göre daha faydalı ve üretken olmuşlardır. Dışadönük çocuklarda ise bu tam tersi olarak yani grup çalışmalarına yatkınlık görülmüştür.
Kısaca çocukların içedönük veya dışadönük olmaları olumsuz bir durum teşkil etmemektedir. Sadece farklı özelliklere sahip olup farklı aktivitelerle kendilerini iyi hissedebilirler. Ayrıca çocuklar, uygun eğitim ve danışmanlık ile bu özelliklerini hayat performansına dönüştürebilirler.
Yazan: Ahmet Safa Yıldız
Kaynakça
1-) Laney, M.O (2015). İçedönük Çocuklar: Dışadönük bir dünyada içedönük yetenekleri keşfetme rehberi. Doğan Egmont Yayıncılık ve Yapımcılık.
2-) Saban, A. ve Sarıçelik, S. (2018). İçedönük bir çocuğu anlamak: Bir anlatı araştırması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 6(1), 225-252.
